ارزیابی کیفی و کمی آب‌های سطحی با استفاده از آنالیز آماری در رودخانه ازنا لرستان

آلودگی آب در دهه‌های اخیر تهدیدی جدی برای انسان و اکوسیستم‌های طبیعی تلقی می‌شود به‌طوری که بررسی تغییرات کیفیت آب یکی از موضوعات مهم جهت استفاده بهینه از آن است. در این تحقیق به مطالعه آب رودخانه ازنا در ایستگاه هیدرومتری چم زمان به‌صورت دوره خشک ( فروردین تا شهریور ) و دوره مرطوب ( مهر تا اسفند ) پرداخته شد. به‌منظور بررسی کیفیت آب از نمودارهای پایپر، شولر، ویلکاکس و سری زمانی استفاده گردید. نتایج آب رودخانه ازنا در نمودار پایپر نشان دهنده تیپ آب‌های بی‌کربناته کلسیکی است. در رودخانه مورد مطالعه با توجه به نمودار شولر کیفیت آب از نظر شرب در حد خوب و قابل قبول ارزیابی شد. با توجه به مطالعات آماری، اعمال روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی بر داده‌ها موجب شد تا تعداد 11 مؤلفه اصلی برای داده‌ها تعیین شود، که سه مؤلفه اول با بیش از 70% تغییرپذیری، جامعه آماری را توجیه می-کنند. همچنین با توجه به نمودار خوشه‌ای رسم شده، نمونه‌ها در چهار خوشه شامل خوشه اول SO4-2 وpH ، خوشه دوم K+، خوشه سوم +Ca2 و در خوشه چهارم، TDS،EC ،Cl-،Mg2+ ،HCO3-،Na+ و TH قرار گرفتند. بیشترین میزان همبستـگی بین مجموع مواد جامد محلول و کلر مشاهـده شد. با توجه به سطح معنی‌دار 05/0 در آزمون کولوموگرف – اسمیرونف همه-ی یون‌های آب رودخانه ازنا دارای توزیع نرمال می‌باشد. آزمون آنالیز رگرسیون خطی کاتیون‌ها، آنیون‌ها و هدایت الکتریکی به‌عنوان متغیر وابسته در مقابل مجموع مواد جامد محلول به‌عنوان متغیر مستقل همبستگی بالایی بین TDS با EC و Cl نشان می‌دهد.